KOINOT GEOMETRIYASI VA KOSMOLOGIYA

Authors

  • Mamadiyar Sherqo‘ziyev Author
  • Sotvoldiyev Akmal Ibroximovich Author
  • Avazov Bekzod Mamanazarovich Author

Keywords:

Noevklid geometriya, Lobachevskiy geometriyasi, V postulat, psevdosfera, Riman geometriyasi, Gauss egriligi, koinot geometriyasi, kosmologiya, nisbiylik nazariyasi.

Abstract

Mazkur maqolada Evklid geometriyasining muhim postulatlaridan biri bo‘lgan V postulatning tarixiy muammosi, uni isbotlashga qaratilgan urinishlar hamda noevklid geometriyalar – xususan, Lobachevskiy va Riman geometriyalarining shakllanishi haqida so‘z
boradi. Lobachevskiy tomonidan ilgari surilgan yangi aksioma asosida yaratilgan geometriya koinotni yangi nuqtai-nazardan tahlil qilish imkonini berdi. Shuningdek, ushbu nazariyalar zamonaviy kosmologiya fanining rivojlanishiga ham asos bo‘lgan. Maqolada keltirilgan ilmiy g‘oyalar geometriya, fizika, astronomiya va falsafa fanlari uchun muhim nazariy poydevor yaratgan.

Downloads

Download data is not yet available.

References

1. Hawking S. A Brief History of Time. – New York: Bantam Books, 1988.

2. Greene B. The Elegant Universe: Superstrings, Hidden Dimensions, and the Quest for the Ultimate Theory. – New York: W.W. Norton & Company, 1999.

3. Misner C. W., Thorne K. S., Wheeler J. A. Gravitation. – San Francisco: Freeman, 1973.

4. Belova O., Mikeš J., Sherkuziyev M., Sherkuziyeva N. An analytical inflexibility of surfaces attached along a curve to a surface regarding a point and plane // Results in Mathematics. – 2021. – Vol. 76, No. 56. – P. 1–13.

5. Rýparová L., Guseva N., Sherkuziyev M., Sherkuziyeva N. On the rigidity and analytical rigidity of two-connected regular surfaces of revolution for a given direction of displacement of edge points // Filomat. – 2023. – Vol. 37, No. 25. – P. 8561–8567.

6. Xidirov N. G‘., Sotvoldiyev A. I. Dinamik modellarni iqtisodiyotda qoʻllanilishi // Science and Education Scientific Journal. – 2022. – Vol. 3, No. 3. – P. 1–10.

7. Sotvoldiyev A. I., Ostonakulov D. I. Mathematical Models in Economics // Spectrum Journal of Innovation, Reforms and Development. – Germany, 2023. – Vol. 17. – P. 115–119.

8. Sotvoldiyev A. I., Yuldashev S. A. Matematik modellashtirish va matematik model qurish metodlari // Pedagog Respublika Ilmiy Jurnali. – 2023. – № 5. – B. 44–50.

9. Sotvoldiyev A. I. Transport masalasi va uning turli sohalardagi ahamiyati // Innovations in Science and Technologies: ilmiy-elektron jurnal. – 2025. – Vol. 2, No. 3. – P. 489–496.

10. Sherqo‘ziyev M., Sotvoldiyev A. I. Tadqiqot ob’ektlarida vujudga kelgan muammolarni optimal hal qilishda matematik modellashtirish // Innovations in Science and Technologies: ilmiy-elektron jurnal. – 2025. – Vol. 2, No. 5. – P. 12–20.

Downloads

Published

2025-05-23

Issue

Section

Technical Sciences

How to Cite

KOINOT GEOMETRIYASI VA KOSMOLOGIYA. (2025). Innovations in Science and Technologies, 2(5), 115-121. https://www.innoist.uz/index.php/ist/article/view/903

Similar Articles

You may also start an advanced similarity search for this article.