YURIDIK SHAXSLARNING BAQARORLIK REYTINGI TIZIMI BO‘YICHA METODOLOGIK YONDASHUV VA AMALIY NATIJALAR

Zafarbek Abdullayev

Mualliflar

Zafarbek Abdullayev Muallif

{$ Etel}:

Barqarorlik reytingi, soliq intizomi, soliq yuki, fiskal boshqaruv, reyting mezonlari, CRM-NEW, iqtisodiy samaradorlik, soliq rag‘batlari, yuridik shaxslar, ball tizimi.

Abstrak

Ushbu maqolada O‘zbekistonda joriy etilgan “Tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingi” tizimining nazariy asoslari, baholash mezonlari va amaliy samaradorligi tahlil qilingan. Reyting tizimi yuridik shaxslarning moliyaviy holati, soliq intizomi, huquqiy barqarorligi va ijtimoiy mas’uliyati asosida ballar tizimi orqali baholanishini nazarda tutadi. Tadqiqotda reyting darajasi bilan korxonalarning daromadlari, soliq to‘lovlari, ish haqi va eksport ko‘rsatkichlari o‘rtasida bevosita bog‘liqlik mavjudligi statistik va grafik tahlillar asosida isbotlangan. Shuningdek, barqarorlik reytingi natijalari Soliq qo‘mitasining CRM-NEW xavf tahlil tizimi bilan solishtirilib, tizimning ishonchliligi baholandi. Maqolada reyting tizimini yanada takomillashtirish bo‘yicha ilmiy asoslangan takliflar ham ishlab chiqilgan.

##plugins.themes.default.displayStats.downloads##

##plugins.themes.default.displayStats.noStats##

Bibliografik havolalar

1. Altman E. I. Corporate Financial Distress and Bankruptcy: Predict and Avoid Bankruptcy, Analyze and Invest in Distressed Debt. – Hoboken: Wiley Finance Series, 2013.

2. Damodaran A. Investment Valuation: Tools and Techniques for Determining the Value of Any Asset. – Hoboken: Wiley, 2020.

3. Graham J. R., Smart S. B. Introduction to Corporate Finance: What Companies Do. – Boston: Cengage Learning, 2019.

4. OECD. Strengthening Fiscal Risk Management in Emerging Markets. – Paris: OECD Publishing, 2021.

5. International Monetary Fund (IMF). Fiscal Transparency Handbook. – Washington, D.C.: IMF, 2019.

6. White L. J. The Credit Rating Agencies // Journal of Economic Perspectives. – 2017. – Vol. 24, № 2. – P. 211–226.

7. Rustamov A. Soliq ma’lumotlari asosida biznes faoliyatini reytinglash yondashuvlari // Iqtisodiyot va moliya jurnali. – 2022. – № 4 (58). – B. 23–29.

8. Karimov I. Soliq boshqaruvini raqamlashtirish va reyting tizimlarining joriy etilishi // O‘zbekiston soliq siyosati sharhlari. – 2023. – № 2 (11). – B. 12–17.

9. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining PQ–39-son qarori, 2024-yil 23-yanvar “Tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingi tizimini joriy etish to‘g‘risida”.

10. O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi (yangi tahriri), 2022-yil 1-yanvardan kuchga kirgan holatdagi nashr.

11. Soliq qo‘mitasi rasmiy sayti – www.soliq.uz. – 2024-yilgi tahliliy ma’lumotlar bo‘limi.

12. Savdo-sanoat palatasi rasmiy sayti – www.chamber.uz. – “Tadbirkorlarning barqarorlik reytingi” platformasi.

13. Abdullayev Z. S. Raqamli fiskal boshqaruvda barqarorlik reytingining metodologik asoslari va amaliy samarasi // O‘zbekiston sug‘urta bozori jurnali. – 2024. – № 1 (95). – B. 41–52.