INSON MOHIYATI VA IQTISODIY ERKINLIK: EKZISTENSIALIZM VA NEOLIBERALIZM TO‘QNASHUVI

Authors

  • Ismoilov Maxamadixon Isroilovich Author

Keywords:

inson mohiyati, iqtisodiy erkinlik, ekzistensializm, neoliberalizm, tanlov erkinligi, mas’uliyat, mavjudlik falsafasi, aksiologiya, ontologiya, iqtisodiy tafakkur, iqtisodiy ong, shaxs subyektivligi, erkinlik dialektikasi.

Abstract

Maqolada inson mohiyatining falsafiy talqini iqtisodiy erkinlik kategoriyasi bilan o‘zaro dialektik bog‘liqlikda tahlil qilinadi. Tadqiqotning nazariy asosi ekzistensializm va neoliberalizm paradigmalari o‘rtasidagi konseptual ziddiyatni ochib berishga yo‘naltirilgan. Ekzistensializm insonni o‘z mavjudligining yaratuvchisi sifatida, erkinlikni esa tanlov, ma’naviy mas’uliyat va ontologik anglash jarayonining markaziy elementi sifatida tushuntiradi. Neoliberalizm esa iqtisodiy erkinlikni bozor raqobati, mulk huquqi va shaxsiy manfaatlarni amalga oshirish imkoniyati sifatida talqin etadi. Mazkur ikki paradigmaning to‘qnashuvi insonning ichki ontologik erkinligi bilan tashqi iqtisodiy tizim tomonidan belgilangan strukturaviy chegaralar o‘rtasidagi murakkab munosabatlarni yoritadi. Maqolada iqtisodiy erkinlik insonning shunchaki iqtisodiy tanlov imkoniyati emas, balki uning mavjudlik mas’uliyatining aksiologik ko‘rinishi sifatida qayta talqin etiladi. Shu asosda insonni “bozor subyekti” emas, balki “ma’noli mavjudlik subyekti” sifatida anglash zarurligi asoslanadi. Tadqiqot natijalari zamonaviy iqtisodiy tafakkurda erkinlik, axloq va mohiyat tushunchalarining falsafiy integratsiyasi uchun metodologik asos yaratadi.

Downloads

Download data is not yet available.

References

1. Harvey, D. (2005). A Brief History of Neoliberalism. Oxford University Press, New York.

2. Sartre, J.-P. (1943). L’Être et le Néant: Essai d’ontologie phénoménologique. Gallimard, Paris.

3. Friedman, M. (1962). Capitalism and Freedom. University of Chicago Press, Chicago.

4. Fromm, E. (1955). The Sane Society. Routledge Classics, London, 2020 Edition.

5. Zuboff, S. (2019). The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power. PublicAffairs, London.

6. Vallier, K. (2021). Neoliberalism. In E. N. Zalta (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2021 Edition). Stanford University.

7. Oldale, B. (2020). View of Neoliberalism: The New Patriarchy. A Literature Review. Journal of Interdisciplinary Studies.

8. Secrest, A. L. (2020). Neoliberal Feminism: The Only Approach. Gettysburg College Student Scholarship Repository.

9. Oksala, J. (2011). The Neoliberal Subject of Feminism. Journal of the British Society for Phenomenology, 42(1), 104–120.

10. Harvey, D. (2005). A Brief History of Neoliberalism. Oxford University Press, New York. ISBN 978-0-19-928326-2.

11. Sartre, J.-P. (1943). L’Être et le Néant: Essai d’ontologie phénoménologique. Gallimard, Paris.

12. Friedman, M. (1962). Capitalism and Freedom. University of Chicago Press, Chicago.

13. Fromm, E. (1955). The Sane Society. Routledge Classics, London (2020 Edition).

14. Zuboff, S. (2019). The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power. PublicAffairs, London.

15. Jones, D. S. (2012). Masters of the Universe: Hayek, Friedman, and the Birth of Neoliberal Politics. Princeton University Press, Princeton.

Downloads

Published

2025-10-27

Issue

Section

Pedagogical sciences

How to Cite

INSON MOHIYATI VA IQTISODIY ERKINLIK: EKZISTENSIALIZM VA NEOLIBERALIZM TO‘QNASHUVI. (2025). Innovations in Science and Technologies, 2(9), 328-337. https://www.innoist.uz/index.php/ist/article/view/1297

Similar Articles

11-20 of 308

You may also start an advanced similarity search for this article.