SOLIQLARNING YIG‘ILUVCHANLIGINI BAHOLASH METODOLOGIYASINI TAKOMILASHTIRISH

Ug'iloy Berdiyeva

Авторы

Ug'iloy Berdiyeva Автор

Ключевые слова:

soliqlar, soliq tizimi, soliq siyosati, soliq ma’murchiligi, yig‘iluvchanlik, fiskal siyosat, byudjet daromadlari, soliq bazasi, soliq yuklamasi, soliq nazorati, soliq to‘lovchilar, iqtisodiy samaradorlik, soliq intizomi, soliq imtiyozlari, soliqlarni boshqarish, raqamli soliq hisoboti, fiskal barqarorlik.

Аннотация

Ushbu maqolada soliqlar yig‘iluvchanligini baholashning ilmiy-nazariy va amaliy asoslari chuqur tahlil qilinib, mavjud metodologiyaning afzalliklari hamda kamchiliklari aniqlangan. Soliq tizimi mamlakat iqtisodiy barqarorligini ta’minlovchi eng muhim moliyaviy instrumentlardan biri sifatida davlat byudjeti daromadlarining shakllanishida hal qiluvchi o‘rin tutadi. Shu sababli soliqlar yig‘iluvchanligini aniqlash, tahlil qilish va baholash jarayonlarini takomillashtirish hozirgi davrda muhim ilmiy-amaliy masalalardan biridir. Maqolada soliqlar yig‘iluvchanligini baholashda qo‘llanilayotgan ko‘rsatkichlar tizimi, xususan, soliq to‘lovchilarning intizomi, iqtisodiy faollik darajasi, norasmiy iqtisodiyot hajmi, imtiyoz va preferensiyalar ta’siri kabi omillar o‘rganilgan. Muallif tomonidan soliq tushumlarini prognozlashda qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan innovatsion yondashuvlar — raqamli iqtisodiyot asosidagi monitoring tizimlari, big data tahlili, sun’iy intellekt algoritmlaridan foydalanish imkoniyatlari ham ko‘rib chiqilgan. Tadqiqotda O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi ma’lumotlari asosida 2019–2024-yillar oralig‘idagi soliq tushumlari dinamikasi tahlil qilinib, soliqlar yig‘iluvchanligining o‘sish tendensiyalari hamda hududlar kesimidagi tafovutlar statistik va iqtisodiy modellashtirish usullari yordamida asoslab berilgan.

Скачивания

Данные по скачиваниям пока не доступны.

Библиографические ссылки

[1] Sh. M. Mirziyoyev, Yangi O‘zbekiston taraqqiyot strategiyasi, Toshkent: O‘zbekiston, 2022.

[2] O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi, Toshkent: Adolat nashriyoti, 2023.

[3] A. Karimov, “Soliqlar yig‘iluvchanligini oshirishda raqamli texnologiyalarning roli,” Moliyaviy tadqiqotlar jurnali, vol. 4, no. 2, pp. 55–63, 2022.

[4] N. Rasulova, “Soliq siyosatini takomillashtirishning nazariy asoslari,” Iqtisodiyot va innovatsiyalar, vol. 7, no. 3, pp. 88–95, 2021.

[5] B. Ruzmetov, Soliq tizimining samaradorligini baholash usullari, Toshkent: Iqtisodiyot nashriyoti, 2020.

[6] D. Xolmatov, “Yagona soliq siyosati orqali budjet barqarorligini ta’minlash,” O‘zbekiston moliyasi, no. 6, pp. 41–47, 2022.

[7] M. Abdurahmonov, “Soliq ma’murchiligi tizimini takomillashtirishning amaliy yo‘nalishlari,” Soliq va bojxona jurnali, vol. 2, no. 1, pp. 73–80, 2021.

[8] Z. Qosimova, “Soliq yig‘iluvchanligi va fiskal barqarorlik o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik,” Iqtisodiyot fanlari axborotnomasi, vol. 5, no. 2, pp. 104–110, 2023.

[9] M. Tursunov, Davlat moliyasini boshqarish va soliq ma’murchiligi, Toshkent: Fan va texnologiya, 2022.

[10] L. Raximova, “Soliqlarni yig‘ish jarayonida axborot tizimlarining ahamiyati,” Innovatsion iqtisodiyot, vol. 3, no. 4, pp. 61–68, 2021.

[11] F. Jo‘rayev, “Soliq to‘lov intizomini oshirishning motivatsion omillari,” O‘zbekiston iqtisodiyoti, vol. 6, no. 1, pp. 37–43, 2023.

[12] R. G‘anieva, “Soliq tushumlarini tahlil qilishda iqtisodiy modeldan foydalanish,” Moliyaviy barqarorlik jurnali, vol. 4, no. 2, pp. 117–122, 2022.

[13] A. Nazarov, Soliq yukining o‘lchovlari va ularning iqtisodiy tahlili, Toshkent: Iqtisodiyot universiteti nashriyoti, 2020.

[14] D. Mamatqulov, “Hududiy soliq tushumlari dinamikasini baholash,” Mintaqaviy iqtisodiyot va statistika, vol. 9, no. 1, pp. 75–82, 2023.

[15] O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Soliq siyosatini rivojlantirish konsepsiyasi 2023–2026 yillar uchun, Toshkent, 2023.